İlacın artması ‘yokluğu’ giderecek mi?
Pelin Akdemir
BURSA – 23 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre ilaç fiyatlarında kullanılan euro kuru yüzde 30,5 artırılarak 14.0387 TL oldu. Artış ne ilaç firmalarını ne de eczacıları sevindirdi. Halk ise ilacı yüzde 30 zamla alıyor. Aralık 2022’de yapılan güncelleme ile ilaç fiyatlarında kullanılan euro kuru 10,75’e yükseltildi.
Yurt dışından Türkiye’ye çok sayıda ilaç geliyor. İlaç fiyatları Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile Euro olarak belirlenmektedir. Güncel euro kuru 30 liraya ulaşmış olsa da ilaç fiyatlarının belirlendiği euro kuru artışla birlikte 14.0387 TL oldu. Bu da demek oluyor ki SGK firmadan 14 liraya ilaç alırken cari euro kuru ile aradaki fiyat farkı tüketici tarafından karşılanıyor. Bu nedenle firmalar yurt dışından ilaç getirmek istemiyor. Bu da yaklaşık iki yıldır piyasada ilaç bulamama sorununa neden oluyor. Eczacılar ve bölüm temsilcileri, zammın ilaç bölümündeki krizi çözmeyeceğini söylüyor.
“ECHANELER KAPATILACAK”
Bursa Yıldırım ilçesinde faaliyet gösteren Eczacı Zeynep Ünver, “Şu anki euro kuru 30 lira civarında. İlaç fiyatlarımız zamla birlikte 14 liraya yükseldi. Aslında, hala pazarın yarısı. Bizim için olumlu bir değişiklik değil. Vatandaşı olumsuz etkileyecek. Yabancı firmaların euro kuru nedeniyle ilaç göndermemesi de uyuşturucu bulmayı zorlaştırıyor.
Kışın hastalıkların artacağını ve ilaca ihtiyaç olduğunu söyleyen Ünver, durumun düzelmesi için genel olarak ülkenin durumunun düzelmesi gerektiği görüşünde. Ünver, eczacıların yaşadığı sorunu, “Bizim çalışan maliyetlerimiz, kiralarımız, faturalarımız bu oranda artmıyor, daha yüksek oranda artıyor. Bu nedenle eczaneler küçülüyor. Olması gereken ilaç fiyatlarındaki euro kurunun piyasa ile eş zamanlı gitmesidir. Halkın alım gücü artarsa zamlardan bu kadar etkilenmez” dedi.
‘ÜRÜN SATIŞI YÜKSEK AMA KARLILIĞI AZALIYOR’
Bursa Eczacı Odası Okan Şahin, ilaç firmalarının zammı yeterli bulmadığını söyledi. Şahin, eczacıların yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:
“İlaç fiyat skalalarımız güncellenmediği için her zam yapıldığında eczacının karlılığı düşüyor. Sattığı işin arttığı ama karlılığının düştüğü bir meslek düşünün. Birçok meslektaşımızın sermayeye ihtiyacı var. Sermayesi olmayan meslektaşlarımız ne yapacak? Bazı bankalar kredi vermiyor, bazı bankalar ise yüksek faiz oranlarıyla alınması zor krediler veriyor. Eczanelerin bir kısmı işçi çıkararak analiz üretmeye çalışıyor. Bir kısmı da malını satarak eczanesini doldurmaya çalışıyor.”
Bursa Eczacı Odası Başkanı Okan ŞahinŞahin, bakanlığın desteğiyle eczacıların sorunlarının analiz edilebileceğini belirterek, “KOSGEB veya İşkur gibi kuruluşların desteğiyle personel alımı yapılabiliyor. İlaç fiyat kararnamesindeki teraziler” düzenlenmeli ve eczacı karlılık oranları artırılmalıdır. İlaç firmaları ile devlet arasındaki ilişkiler artırılmalıdır. Uyuşmazlıklar giderilmeli ve vatandaşa tam ilaç temin edilmelidir” dedi.
‘YENİ NESİL İLAÇLAR EURO DRY NEDENİYLE ÜLKEMİZE GETİRİLMİYOR’
Bakanlık ile ilaç firmaları arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle eczacı ile hastanın karşı karşıya geldiğini belirten Şahin, piyasada bulunamayan ilaçlarla ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Kasım ayında 3 ilaçtan biri yoktu. Zam öncesi yüzde 25 ilaç kıtlığı vardı, neredeyse dört ilaçtan biri. Daire temsilcileri, bu artışla birlikte ilaçsız kalma oranının yüzde 15’e ineceğini düşünüyor. Ancak halkın kabul ettiği ilaç eksikliği yüzde 5. İlaç sıkıntısı devam ediyor. İthal firmaların tavrı bazı ilaçları ülkemize getirmekten imtina edecekleri yönündedir. İlaç firmaları yeni nesil ilaçları ülkemize getirmiyor. Örneğin ayda bir veya haftada bir yetecek olan yeni nesil insülin ilacını Türkiye’ye getirmiyor. Ehliyet için bile geçerli değil. Euro kurunu yeterli bulmadıkları için Türkiye’ye getirmiyorlar.”
‘REEL EURO KURUNA GÖRE FİYATLAR GÜNCELLENMEYİNCE SORUN DEVAM EDER’
Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası Bursa Şube Başkanı İrfan Açık, zammın uyuşturucu krizini çözmeyeceğini belirterek, Sağlık Bakanlığı’nın SUT fiyatlarını reel euro kuruna göre güncellemesi gerektiğini söyledi. Fiyatlar güncellenmediği için firmaların ilaç vermediğini ifade eden Açık, şunları kaydetti:
“Birkaç yıldır yaşanan sorun, kurdaki yükselişle doruğa ulaştı. Sağlık Bakanlığı oranın düşmesini bekliyor. Şimdi bunun olmayacağını biliyoruz. Döviz kuruna bağlı SUT fiyatları güncellenmediğinde bundan kaynaklanan sorunlar vatandaşa fatura ediliyor. Parası olan vatandaş ilacı bulamayınca yurt dışına karaborsada alıyor. Parası olmayanlar için Sağlık Bakanlığı açıkça öl diyor.”
Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası Bursa Şube Başkanı İrfan AçıkAçık, sorunun sadece ilaç bulmada değil, tıbbi malzeme bulmada da devam ettiğini söyledi. Açık, “SGK ‘ödüyorum’ diyor, şirket de ‘ilaç vermiyorum’ diyor. Aynı sorun sadece ilaçta değil, tıbbi malzemede de yaşanıyor. Çünkü hepsi ithal malzeme” dedi.
